Thách thức & giải pháp khi triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp

Trong kỷ nguyên số, Internet of Things (IoT) không còn là khái niệm xa lạ. Từ nhà máy sản xuất, vận tải, nông nghiệp, đến tòa nhà thông minh – tất cả đều đang từng bước triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, tiết kiệm chi phí và tối ưu trải nghiệm khách hàng.

Theo thống kê của Statista, đến năm 2030, thế giới sẽ có hơn 29 tỷ thiết bị IoT đang hoạt động. Việt Nam cũng đang bắt nhịp mạnh mẽ với xu hướng này, đặc biệt trong lĩnh vực chuyển đổi số và tự động hóa sản xuất. Tuy nhiên, quá trình triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp không hề đơn giản. Bên cạnh cơ hội, doanh nghiệp phải đối mặt với hàng loạt thách thức về kỹ thuật, chi phí, bảo mật, và khả năng tích hợp hệ thống.

1. IoT mang lại giá trị gì cho doanh nghiệp?

Trước khi bàn đến thách thức, hãy nhìn nhận những giá trị to lớn mà triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp mang lại:

• Tăng hiệu suất vận hành: Các cảm biến IoT thu thập dữ liệu theo thời gian thực giúp doanh nghiệp giám sát hoạt động sản xuất, phát hiện lỗi sớm và giảm thiểu gián đoạn.

• Tiết kiệm chi phí: Tự động hóa quy trình giúp cắt giảm nhân công, tối ưu năng lượng và vật tư.

• Ra quyết định nhanh hơn: IoT kết hợp với AI giúp doanh nghiệp phân tích dữ liệu lớn (Big Data), từ đó đưa ra quyết định chính xác, dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính.

• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Trong lĩnh vực logistics, bán lẻ hay dịch vụ, việc triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp giúp theo dõi sản phẩm, giao hàng, bảo hành và chăm sóc khách hàng tốt hơn.

• Hỗ trợ phát triển bền vững: Hệ thống IoT giúp quản lý năng lượng, giảm phát thải và hỗ trợ chiến lược ESG – hướng tới doanh nghiệp xanh và bền vững.

2. Những thách thức lớn khi triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp

2.1. Thách thức về hạ tầng kỹ thuật

Để triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp, yêu cầu đầu tiên là hạ tầng mạng mạnh mẽ và ổn định. IoT cần kết nối hàng trăm, thậm chí hàng nghìn thiết bị cùng lúc. Nếu hệ thống mạng yếu, không đồng bộ hoặc thiếu chuẩn hóa, sẽ dễ xảy ra gián đoạn, mất dữ liệu hoặc lỗi đồng bộ giữa các thiết bị.

Ví dụ: Một nhà máy sử dụng hàng trăm cảm biến giám sát nhiệt độ, độ ẩm, điện năng. Nếu chỉ một phần kết nối bị ngắt, dữ liệu thu thập không đầy đủ, việc phân tích và ra quyết định sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

2.2. Thách thức về bảo mật và quyền riêng tư

Bảo mật là vấn đề sống còn trong mọi hệ thống công nghệ. Khi triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp, mỗi thiết bị kết nối mạng đều có thể trở thành “cửa ngõ” cho tin tặc xâm nhập. Hacker có thể tấn công để lấy dữ liệu khách hàng, phá hủy dây chuyền sản xuất hoặc chiếm quyền điều khiển thiết bị.

Theo báo cáo của Kaspersky, hơn 40% doanh nghiệp từng ghi nhận sự cố an ninh mạng liên quan đến thiết bị IoT. Điều đó cho thấy, nếu không đầu tư đúng mức cho bảo mật, doanh nghiệp có thể gánh chịu hậu quả nặng nề.

2.3. Thách thức về chi phí đầu tư

Không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng chi hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng để triển khai hệ thống IoT. Ngoài chi phí thiết bị, còn có chi phí phần mềm, nền tảng quản lý, bảo trì, và đào tạo nhân viên.

Đặc biệt với doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), việc đầu tư một hệ thống IoT hoàn chỉnh đôi khi vượt quá khả năng tài chính, khiến họ phải trì hoãn hoặc cắt giảm quy mô triển khai.

2.4. Thách thức về khả năng tích hợp và tương thích

Mỗi nhà sản xuất thiết bị IoT có tiêu chuẩn giao tiếp riêng. Khi doanh nghiệp muốn kết nối nhiều thiết bị từ các hãng khác nhau, vấn đề tương thích dữ liệu và giao thức truyền thông trở nên phức tạp.

Nếu không có nền tảng trung gian mạnh mẽ, hệ thống dễ rơi vào tình trạng “cát cứ dữ liệu” – tức là các bộ phận vận hành riêng lẻ, không thể chia sẻ thông tin hiệu quả.

2.5. Thiếu nhân lực chuyên môn

Triển khai hệ thống IoT không chỉ là cắm thiết bị và kết nối mạng. Nó đòi hỏi kỹ năng lập trình, phân tích dữ liệu, quản trị mạng, bảo mật và vận hành hệ thống phức tạp.

Thực tế, nguồn nhân lực am hiểu sâu về IoT tại Việt Nam hiện còn hạn chế. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp dù có nhu cầu, vẫn gặp khó trong việc triển khai thực tế.

3. Giải pháp tối ưu khi triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp

3.1. Xây dựng chiến lược IoT rõ ràng ngay từ đầu

Trước khi triển khai, doanh nghiệp cần xác định rõ:

• Mục tiêu: muốn giám sát, tiết kiệm chi phí hay tối ưu vận hành?

• Quy mô: bao nhiêu thiết bị, phạm vi kết nối và dữ liệu thu thập?

• Nguồn lực: ngân sách, nhân lực, thời gian triển khai?

Việc triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp sẽ hiệu quả hơn nếu có lộ trình từng bước: thử nghiệm (pilot) → đánh giá → mở rộng toàn diện.

3.2. Ưu tiên nền tảng IoT mở và dễ tích hợp

Doanh nghiệp nên chọn các nền tảng IoT mở, hỗ trợ nhiều giao thức phổ biến như MQTT, CoAP, HTTP, Modbus… Điều này giúp dễ dàng tích hợp các thiết bị từ nhiều nhà sản xuất khác nhau.

Giải pháp của ADS Technology là một ví dụ, cung cấp nền tảng quản lý IoT toàn diện, giúp kết nối đa thiết bị, lưu trữ và phân tích dữ liệu tập trung trên đám mây – phù hợp với mô hình doanh nghiệp Việt Nam.

3.3. Đảm bảo an toàn bảo mật nhiều lớp

Một hệ thống IoT an toàn cần được bảo vệ từ thiết bị đầu cuối đến nền tảng đám mây.
Các bước cần thiết bao gồm:

• Mã hóa dữ liệu khi truyền và lưu trữ.

• Sử dụng SIM IoT chuyên dụng để tránh rủi ro xâm nhập.

• Cập nhật firmware định kỳ cho thiết bị.

• Giới hạn quyền truy cập người dùng theo vai trò.

Nhờ đó, việc triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp vừa an toàn, vừa đáp ứng tiêu chuẩn bảo mật quốc tế.

3.4. Hợp tác với đơn vị triển khai uy tín

Thay vì tự làm mọi thứ, doanh nghiệp nên hợp tác với đối tác triển khai hệ thống IoT chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và hạ tầng sẵn có. Các đơn vị này giúp:

• Tư vấn giải pháp phù hợp theo mô hình doanh nghiệp.

• Đảm bảo thiết bị tương thích và hoạt động ổn định.

• Hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành và cập nhật phần mềm lâu dài.

ADS Technology, chẳng hạn, đang hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực vận tải, năng lượng, sản xuất và đô thị thông minh triển khai hệ thống IoT từ A–Z, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

3.5. Đào tạo đội ngũ nhân sự nội bộ

Một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua khi triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp là đào tạo con người.
Doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ vận hành IoT nội bộ để:

• Giám sát thiết bị.

• Phân tích dữ liệu.

• Phối hợp cùng đối tác xử lý sự cố nhanh chóng.

Đầu tư cho con người chính là nền tảng giúp doanh nghiệp vận hành hệ thống ổn định và lâu dài.

4. Tương lai của IoT trong doanh nghiệp Việt Nam

Trong vài năm tới, IoT sẽ tiếp tục bùng nổ, đặc biệt khi 5G, AI và Cloud Computing ngày càng phổ biến. Các doanh nghiệp Việt Nam nếu sớm triển khai hệ thống IoT sẽ có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, đón đầu xu hướng chuyển đổi số quốc gia.

Các lĩnh vực dự kiến phát triển mạnh nhờ IoT gồm:

• Vận tải & logistics thông minh (giám sát hành trình, quản lý nhiên liệu).

• Sản xuất công nghiệp (Smart Factory, tự động hóa dây chuyền).

• Nông nghiệp công nghệ cao (giám sát môi trường, tưới tiêu tự động).

• Tòa nhà thông minh & đô thị xanh (quản lý năng lượng, an ninh, chiếu sáng).

Kết luận

Việc triển khai hệ thống IoT cho doanh nghiệp là một hành trình dài, đòi hỏi tầm nhìn, chiến lược và nguồn lực đúng đắn. Mặc dù có nhiều thách thức, nhưng với hướng đi phù hợp, IoT sẽ trở thành chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số.

ADS Technology tự hào đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình này – từ tư vấn, thiết kế, cung cấp thiết bị, đến triển khai và bảo trì hệ thống IoT trọn gói, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí, vận hành hiệu quả và phát triển bền vững.
Công Ty CP ADS JSC
Địa chỉ: Tầng 4, Tòa nhà IOS, Số 29 Đường 18, phường Hiệp Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh.
Hotline: 091.104.3300
Fanpage: ADS AJC
Website: https://adstechnology.vn/