Khi triển khai công nghệ IoT cần lưu ý những gì về bảo mật?
Trong kỷ nguyên số hóa, công nghệ IoT (Internet of Things) đang trở thành nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp và cá nhân nâng cao hiệu suất, tiết kiệm chi phí và tối ưu quy trình. Tuy nhiên, cùng với lợi ích đó là thách thức lớn về an toàn thông tin và bảo mật dữ liệu. Do đó, việc đảm bảo bảo mật cần được đặt lên hàng đầu ngay từ khâu thiết kế và triển khai IoT, thay vì xử lý khi sự cố đã xảy ra. 1. Tổng quan về công nghệ IoT và thách thức bảo mật 1.1. Công nghệ IoT là gì? Công nghệ IoT là hệ thống gồm các thiết bị thông minh được kết nối Internet để thu thập, trao đổi và xử lý dữ liệu mà không cần sự can thiệp trực tiếp của con người. Các thiết bị này có thể là cảm biến, camera, máy móc, phương tiện vận tải hay thiết bị gia dụng. IoT giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình, tối ưu chi phí và tăng hiệu quả vận hành. 1.2. Vấn đề bảo mật trong môi trường IoT Không giống hệ thống CNTT truyền thống, IoT có hàng triệu điểm kết nối, khiến việc bảo vệ trở nên phức tạp. Một thiết bị nhỏ như cảm biến nhiệt độ hay camera giám sát cũng có thể trở thành điểm yếu nếu không được mã hóa hoặc cập nhật phần mềm định kỳ. Các mối đe dọa phổ biến bao gồm: Tấn công DDoS: Tin tặc chiếm quyền kiểm soát hàng ngàn thiết bị để tạo ra lưu lượng tấn công lớn. Rò rỉ dữ liệu: Thông tin người dùng, vị trí hoặc thông số hệ thống bị lộ ra ngoài. Chiếm quyền điều khiển thiết bị: Hacker có thể ra lệnh tắt hệ thống hoặc thay đổi hoạt động của thiết bị. Phần mềm độc hại (malware): Tự động lây lan qua mạng IoT để thu thập dữ liệu hoặc phá hoại. 2. Vì sao bảo mật là thách thức lớn nhất trong công nghệ IoT Một trong những lý do khiến bảo mật IoT trở nên phức tạp là do số lượng thiết bị quá lớn, hoạt động liên tục và thường được đặt ở nhiều vị trí khác nhau. Nhiều thiết bị có tài nguyên phần cứng hạn chế, không đủ khả năng cài đặt các giải pháp bảo mật mạnh như tường lửa hay phần mềm chống virus. Thêm vào đó, nhiều nhà sản xuất thiết bị IoT ưu tiên chi phí và tính năng hơn là an toàn thông tin, dẫn đến tình trạng thiết bị phát hành ra thị trường nhưng thiếu cơ chế mã hóa dữ liệu, xác thực người dùng hoặc cập nhật bảo mật định kỳ. Một vấn đề khác là chuỗi cung ứng IoT thường rất dài. Một thiết bị có thể được sản xuất tại một quốc gia, sử dụng chip từ nhà cung cấp khác, phần mềm từ bên thứ ba và kết nối đến nền tảng điện toán đám mây. Chỉ cần một mắt xích trong chuỗi này bị xâm phạm, toàn bộ hệ thống có thể bị tấn công. Vì thế, triển khai công nghệ IoT an toàn không chỉ là bảo vệ thiết bị, mà còn là bảo vệ toàn bộ vòng đời dữ liệu – từ khi thu thập, truyền tải, lưu trữ đến phân tích và sử dụng. 3. Các mối đe dọa phổ biến trong hệ thống IoT Có hàng loạt kiểu tấn công đặc trưng trong môi trường IoT, trong đó phổ biến nhất là tấn công DDoS (từ chối dịch vụ phân tán). Tin tặc chiếm quyền điều khiển hàng nghìn thiết bị IoT để tạo ra lưu lượng truy cập giả mạo, khiến hệ thống máy chủ quá tải và ngừng hoạt động. Ngoài ra, phần mềm độc hại (malware) có thể được cài vào thiết bị IoT để thu thập thông tin người dùng hoặc gửi dữ liệu sai lệch. Một dạng tấn công nguy hiểm khác là man-in-the-middle, khi kẻ tấn công chặn luồng dữ liệu giữa thiết bị và máy chủ để đánh cắp thông tin hoặc tiêm mã độc. Không dừng lại ở đó, rò rỉ dữ liệu cá nhân cũng là vấn đề nghiêm trọng. Các thiết bị IoT trong lĩnh vực y tế, giao thông hoặc nhà thông minh thường lưu trữ dữ liệu rất nhạy cảm như vị trí, thói quen sinh hoạt, tình trạng sức khỏe… Nếu dữ liệu này bị lộ, hậu quả có thể ảnh hưởng đến cả người dùng và doanh nghiệp vận hành. Do đó, doanh nghiệp cần xác định rõ các loại dữ liệu cần thu thập, lưu trữ và bảo vệ, đồng thời tuân thủ quy định pháp luật về quyền riêng tư người dùng. 4. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến rủi ro bảo mật Một trong những nguyên nhân hàng đầu là thiếu chính sách quản lý bảo mật tổng thể. Nhiều tổ chức triển khai công nghệ IoT nhưng không có quy trình rõ ràng về việc ai chịu trách nhiệm giám sát bảo mật, ai được phép truy cập và cách xử lý khi xảy ra sự cố. Bên cạnh đó, việc sử dụng mật khẩu mặc định và không thay đổi khi triển khai là lỗi phổ biến khiến hacker dễ dàng xâm nhập. Ngoài ra, thiếu cập nhật phần mềm định kỳ là vấn đề nghiêm trọng. Nhà sản xuất thường phát hành bản vá bảo mật khi phát hiện lỗ hổng, nhưng người dùng không cập nhật khiến thiết bị tồn tại nguy cơ bị khai thác. Một lỗi khác là kết nối mạng IoT chung với mạng văn phòng hoặc mạng điều hành, khiến nếu một thiết bị IoT bị tấn công, hacker có thể lan sang toàn bộ hệ thống CNTT của doanh nghiệp. Điều này chứng minh rằng bảo
Khi triển khai công nghệ IoT cần lưu ý những gì về bảo mật? Đọc thêm »





